De kritische organismen in de oceanen verdwijnen

De hoeveelheid fytoplankton in de oceanen vermindert jaarlijks met 1% volgens een nieuwe studie. Onderzoekers waren al reeds op het hoogte dat de hoeveelheid fytoplankton tijdens de laatste 3 decennia jaarlijks verminderd. De hoeveelheid fytoplankton die zich in de oceaan bevindt kan opgemeten worden aan de hand van satelliet beelden. Op deze beelden is de concentratie aan chlorofyl of bladgroen zichtbaar. Chlorofyl is een groene bladkleurstof van planten en helpt bij het proces waarbij er licht opgevangen wordt en omgezet wordt in chemische energie die gebruikt wordt door het fytoplankton voor fotosynthese. Dus aan de hand van toe- of afname van de hoeveelheid chlorofyl zichtbaar op de satelliet beelden krijgt men een beeld van de hoeveelheid fytoplankton aanwezig in de oceanen. Maar doordat satellieten pas sinds 1970 deze beelden aan het opnemen zijn is het onmogelijk te zeggen dat deze dalende trend zich al een lange tijd voordoet of dat de afname pas sinds kort opgetreden is.

Maar om een betere analyse te kunnen uitvoeren is er meer data nodig. Anders is het onmogelijk om de trend van de hoeveelheid fytoplankton in context te plaatsen. Daarom zocht Boris Worm van Dalhousie University, Canada oude logboek van zeilers op die de oceanen hadden bestudeerd. Deze gegevens gaan terug tot 1900. In deze logboeken staan er gegevens over hoe helder de oceaan was. Deze waren opgemeten met een Secchi schijf, dit is een schijf die op het uiteinde van een staaf gemonteerd is. En op de schijf is een speciaal patroon aangebracht. Het doel van de meting is om de diepte op te meten waarop het patroon op de schijf niet meer zichtbaar is en deze waarde geeft dan de troebelheid van het water weer. En onbewust maten de zeilers ook de hoeveelheid fytoplankton op doordat chlorofyl ervoor zorgt dat het water troebel is. Door deze data uit deze logboeken te gaan analyseren kan men een beeld krijgen van de hoeveelheid fytoplankton zich in de oceanen bevond de afgelopen 100 jaar. Uit de resultaten van dit onderzoek bleek dat de dalende trend in de hoeveelheid al een heel eind aan de gang is. Namelijk de afname kwam de afgelopen eeuw in de meeste delen van de oceanen voor. En gemiddeld over de afgelopen 100 jaar verliest de aarde jaarlijks 1% van zijn fytoplankton. Dit wil dus zeggen dat er nu al ongeveer een 40% verdwenen ten opzichte van 100 jaar geleden.

Maar naast deze conclusie kon het team van Boris Worm nog iets anders vaststellen, namelijk dat in de oceanen waar de temperatuur toenam, de hoeveelheid fytoplankton opmerkelijker sneller afnam dat in oceanen die niet opwarmden. Dit is een duidelijke aanwijzing dat de opwarming van de aarde een invloed uitoefent op de snelheid waarmee fytoplankton afneemt. De afname aan de hoeveelheid fytoplankton is een vrij ernstig probleem voor het leven in de oceaan. Aangezien fytoplankton helemaal onderaan de voedselketen van het zeeleven staat, is het zo dat nagenoeg elk levend wezen in de oceanen zich voedt met fytoplankton of met organismen die leven van fytoplankton. Dus wanneer de hoeveelheid fytoplankton verminderd, verminderd ook de populatie aan de andere zeewezens. Een ander probleem die ontstaat door de afname aan fytoplankton in de oceanen is de potentiële impact hiervan op de samenstelling van de atmosfeer. De hoeveelheid fytoplankton in de oceanen is belangrijk doordat deze onderdeel zijn van de koolstofkringloop op aarde. Zo neemt fytoplankton CO2 op uit de atmosfeer tijdens het fotosynthese proces en dit wordt omgezet in zuurstof. Doordat fytoplankton heel talrijk aanwezig is in de oceanen, is het zo dat fytoplankton de grootste zuurstof-producent is in het ecosysteem op aarde. Naar schatting zouden de oceanen ongeveer 40% van de hoeveelheid CO2 kunnen opnemen die uitgestoten wordt door de mensen. Hoe minder fytoplankton in de oceanen, hoe groter de concentratie aan CO2 in de atmosfeer zal zijn en dit leidt dan weer verder tot een versterking van het broeikaseffect op aarde. Dit zorgt er dan weer voor dat de oceanen gaan opwarmen en dus dat de hoeveelheid fytoplankton nog sneller gaat afnemen. 

Het blijft momenteel nog onduidelijk wat er exact aan de oorzaak ligt van de afname van de hoeveelheid fytoplankton in de oceanen.

via [news.sciencemag]