Pagina's

maandag 14 maart 2011

Verhoogd overstromingsrisico gekoppeld aan opwarming van de aarde

In de herfst van 2000 was het niet zo prettig om in Engeland en Wales te wonen. De mensen die daar wonen zullen deze herfst waarschijnlijk niet gauw vergeten. Namelijk waren er toen enorme overstromingen in het land. Door deze overstromingen kwamen er een heleboel woningen, wegen, spoorwegen, en andere gebouwen en infrastructuur onder water te staan. Uiteindelijk moesten er zo'n 11.000 mensen geëvacueerd worden uit het rampgebied. Het jaar 2000 is Engeland en Wales een recordjaar voor wat betreft de hoeveelheid neerslag in de herfst. En men is begonnen met het bijhouden van data over de hoeveelheid neerslag in het jaar 1766. De overstromingen in 2000 zorgden voor miljarden dollars aan schade voor de inwoners. Klimatologen, die het klimaat in het Verenigd Koninkrijk onderzocht hebben, stellen vast dat het risico op overstromingen in 2000 dubbel zo hoog lag als dat van in 'normale' omstandigheden. 


De verdubbeling van het risico op overstromingen is dus een duidelijk signaal dat het klimaat er aan het veranderen is. En volgens deze studie is het toch wel erg waarschijnlijk dat deze veranderingen van het klimaat veroorzaak worden door het versterkte broeikaseffect. Het broeikaseffect op aarde wordt steeds maar meer en meer versterkt, aangezien de concentratie aan broeikasgassen in onze atmosfeer maar blijft toenemen. In 1700 bedroeg de concentratie aan CO2, het voornaamste broeikasgas, zo'n 280 parts per million (ppm). Dit wil zeggen dat wanneer men één miljoen willekeurige gasdeeltjes uit onze atmosfeer zou nemen, dat er dan gemiddeld 280 deeltjes CO2 bij zitten.  Maar nu 311 jaren later is deze concentratie toegenomen. Momenteel bedraagt de concentratie aan CO2 in onze atmosfeer zo'n 391 ppm. ( bron [co2now] ). Dus er is er al een heleboel bijgekomen. 

Verschillende instanties die informatie en data bijhouden over dergelijke natuurrampen zoals overstromingen melden vaak dat de frequentie voor het optreden van dergelijke natuurrampen de laatste decennia is toegenomen. Enkele van deze instantie die deze data bijhouden is bijvoorbeeld de Internationale Federatie van Rode Kruis en Rode Halve Maan verenigingen - dit is de koepelorganisatie van nationale Rode Kruis- en Rode Halvemaan verenigingen. Deze federatie wil de humanitaire acties en nationale verenigingen ondersteunen en aanmoedigen. Het algemeen doel is het behoud en de bevordering van de vrede in de wereld door menselijk lijden te voorkomen en te verlichten. Daarom ondersteunt en coördineert deze federatie hulpacties voor slachtoffers van rampen. Deze koepelorganisatie is in staat om betrouwbare informatie te verzamelen over het optreden van natuurrampen in de wereld aangezien de Rode Kruis en Rode Halvemaan verenigingen veelal hulpacties opstarten om de slachtoffers van natuurrampen te helpen. En volgens de gegevens van de Internationale Federatie van Rode Kruis en Rode Halve Maan verenigingen is de frequentie van het optreden van natuurrampen toegenomen in de laatste decennia.  

Maar niet alleen hulporganisaties merken dat het risico op ernstige natuurrampen is toegenomen de laatste decennia, ook andere instantie die begaan zijn met de gevolgen van natuurrampen doen een gelijkaardige vaststelling, namelijk in de sector van de verzekeringen. Münchener Rück, 's werelds tweede grootste herverzekeraar verteld dat volgens de gegevens die hij ter beschikking heeft dat het risico op extreme overstromingen verdrievoudigd is ten opzichte van het risico in 1980. Een herverzekeraar is een verzekeraar waar andere verzekeraars een verzekering nemen op (een deel) van de door hen verzekerde risico's. Anders uitgelegd, een verzekeringnemer sluit een verzekering om schade af te kunnen wentelen op een verzekeraar. Hierdoor ontstaat er voor de verzekeraar een risico, namelijk het risico dat de verzekeraar moet uitkeren bij een schade. (Een deel van) dit risico kan de verzekeraar zelf ook weer verzekeren. In dit geval is er sprake van herverzekering. Eén van de redenen waarom een verzekeraar een herverzekering neemt, is om zichzelf te beschermen tegen opeenhopingen van schades voortvloeiend uit één enkele oorzaak, zoals een grote ernstige storm, overstroming of aardbeving en dergelijke. Aangezien Münchener Rück tot de groep van 's werelds grootste herverzekeraar behoort, hebben zij veel data en statistieken over het optreden van natuurrampen zoals overstromingen en dergelijke. En volgens hun cijfers is het risico op overstromingen dus verdrievoudigd sinds 1980. 

Het klimaat is een heel erg complex systeem en kent heel veel verschillende elementen die het klimaat beïnvloeden, daarnaast zijn er ook nog eens een heleboel systemen op aarde die gekoppeld zijn aan het klimaat en op hun beurt terug het klimaat beïnvloeden. Daarom is het moeilijk om met 100% zekerheid, concrete uitspraken te doen over het systeem van het klimaat. Dit omdat het zo'n complex geheel is. Bijvoorbeeld uit metingen over de concentratie aan broeikasgassen in onze atmosfeer constateren we dat de afgelopen decennia deze concentratie sterk aan het toenemen. De concentratie aan broeikasgassen bepaald voor een deel de temperatuur hier op aarde en wanneer de concentratie aan deze gassen in onze atmosfeer toeneemt, dan zal de temperatuur op aarde ook gaan toenemen. Dit is een onoverkomelijk gevolg van het broeikaseffect hier op de aarde. 

Wanneer onze atmosfeer, en dus de gassen in deze atmosfeer, opwarmt dan gaat er meer water van op het aardoppervlak gaan verdampen. En waterdamp is op zichzelf ook nog eens een broeikasgas waardoor dus het opwarmen nog eens verder aangemoedigd wordt. Maar uiteindelijk is het steeds zo dat alles wat naar omhoog gaat vroeg of laat terug naar beneden komt. En wat blijkt nu, is dat meer en meer van deze waterdamp in onze atmosfeer naar beneden komt in de vorm van extreme neerslag. Extreme neerslag wordt in Noord-Amerika gedefinieerd als er meer dan 100 millimeters neerslag is - met neerslag wordt bedoeld regen of een equivalente hoeveelheid aan sneeuw of hagel - in 24 uren. Of dus simpel gezegd, meer en meer water verdampt en er bevindt zich meer waterdamp in onze atmosfeer. Al deze extra waterdamp zorgt er niet voor dat het meer gaat regenen maar deze extra waterdamp zorgt er wel voor dat als het regent, dat het veel harder gaat regenen en er dan een grotere hoeveelheid water naar beneden komt in dezelfde tijdspanne. 

Gabriel Hegerl, een klimatoloog van de University of Edinburgh in Scotland, verteld dat we wijdverspreide toename van de extreme neerslag kunnen verwachten door het versterkte broeikaseffect door de verhoogde concentraties aan broeikasgassen in de atmosfeer. Het versterkte broeikaseffect zorgt ervoor dat de atmosfeer opwarmt en dat de samenstelling van de atmosfeer daardoor vochtiger wordt. Wanneer de temperatuur in onze atmosfeer met één graad stijgt dan neemt de concentratie aan waterdamp er toe met 7%. Het waterdamp in de atmosfeer groep zich samen en vormt zo wolken. Deze wolken worden dan uiteindelijk regen, hagel of sneeuw afhankelijk van de omstandigheden. Namelijk wanneer de temperatuur afneemt, dan gaat de waterdamp gaan condenseren en uiteindelijk verkrijgt men dus neerslag. 

Wanneer het vochtgehalte in de lucht in de atmosfeer groter is, dan zal wanneer de temperatuur afneemt, er meer waterdamp gaan condenseren aangezien er meer waterdamp aanwezig is in de atmosfeer. Dus om het even erg te vereenvoudigen, dan kunnen we eigenlijk zeggen dat de temperatuur in de atmosfeer bepaalt of dat het gaat regenen. Dus de temperatuur bepaalt eigenlijk de frequentie voor de neerslag. De concentratie aan waterdamp in de atmosfeer, langs de andere kant, bepaalt hoeveel neerslag er valt wanneer de temperatuur daalt en ervoor zorgt dat het waterdamp condenseert. Dus doordat de atmosfeer warmer wordt en de concentratie aan waterdamp stijgt, zorgt dit ervoor dat wanneer het regent (of hagelt of sneeuwt), er meer water (of hagel of sneeuw) uit lucht komt gevallen. En dit was ook de conclusie van de studie, namelijk dat (zwaarste) neerslag evenementen zijn toegenomen in omvang, waardoor dus eigenlijk de uitzonderlijke gevallen minder uitzonderlijk zijn geworden. 

De studie werd uitgevoerd door Gabriel Hegerl samen met Francis Zwiers, een klimatoloog van University of Victoria in British Columbia. En tijdens deze studie hebben ze de data van meer dan 6000 weerstations van over de wereld geanalyseerd. Uit deze data van al deze weerstations hebben ze een trend kunnen vaststellen voor de wat de neerslag betreft. Zo konden de onderzoekers een beeld krijgen van de neerslag in de tijdsperiode van 1951 tot 1999. In elke jaar bepaalden ze hoe extreem de neerslag in dan jaar geweest is. Door al deze informatie te verzamelen. Daarnaast gebruikte men ook computermodellen die het klimaat op aarde simuleren. Met deze computermodellen, door alle gegevens over de weersomstandigheden en andere in te geven die opgemeten zijn tijdens deze periode, kan men 'neerslagpatronen' gaan opstellen. In deze modellen kan bijvoorbeeld de concentratie aan broeikasgassen ingegeven worden. Wanneer je dan het computermodel zijn werk laat doen, dan zal het uiteindelijk weergeven wat uiteindelijk de veranderingen zijn door deze concentratie aan broeikasgassen in de atmosfeer. En dit kan gedaan worden voor nog heel veel andere invloedsfactoren die het klimaat beïnvloeden. Deze neerslagpatronen, gegenereerd door deze computermodellen, kwamen overeen het patroon dat opgesteld wordt aan de hand van de metingen en waarnemingen van de neerslag in de vele weerstations. 

Het voorkomen van dit neerslagpatroon kan onmogelijk verklaart worden aan de hand van natuurlijke fluctuaties in het klimaat. Er is dus ergens een tussenkomst van de mens die ervoor gezorgd heeft dat een dergelijke neerslagpatroon is voorgekomen. Dit is één van de allereerste keren dat er echt bewijs is voor het aantonen van dat de activiteiten van de mens een invloed hebben op de hoeveelheid en de karakteristiek van de neerslag, en dus op de waterkringloop op onze planeet. De klimatologen Hegerl en Zwiers zeggen dat er duidelijk een menselijke vingerafdruk zichtbaar is op dit neerslagpatroon, die tussen 1951 en 1999 is opgetreden. Het feit dat men hier nu wel kan zeggen dat er een duidelijke invloed is van de mens op de neerslag, maar dat bijvoorbeeld over de overstromingen in Pakistan dit nagenoeg onmogelijk is om dat te doen, komt doordat er uiteraard steeds een natuurlijke fluctuatie aanwezig is in onze klimaat.

Dus één specifiek 'event' van extreem weer, wat zorgde voor de overstromingen  in Pakistan, kan evengoed ten gevolge zijn van natuurlijke fluctuaties als van menselijke activiteiten zoals de uitstoot van broeikasgassen. Maar hier bij dit onderzoek heeft men gekeken naar de trend van het optreden van 'events' van extreem weer over een tijdsperiode van 48 jaren. Om het optreden van een dergelijke trend te verklaren kan men heel veel van de natuurlijke fluctuaties elimineren als oorzaak, juist door het feit dat het fluctuaties zijn. Een eigenschap van fluctuaties is dat ze geen trend zijn. En daardoor, doordat er data van over een lange tijdsperiode geanalyseerd werd, kan men nu met een grote zekerheid de oorzaak aanduiden. 

Het slechte nieuws is dus dat het optreden van dergelijke events van extreme neerslag steeds vaker en vaker zal voorkomen. En hoe langer we ervoor zorgen dat de concentratie aan broeikasgassen in de atmosfeer toeneemt, hoe meer en meer we ervoor zorgen dat er frequenter events van extreme neerslag zullen optreden. En dergelijke events van extreme neerslag zorgt telkens voor een heleboel menselijk leed en materiële schade. De activiteiten van de mens die ertoe leiden dat de concentratie aan broeikasgassen in de atmosfeer toeneemt hebben dus een impact op de samenstelling van de atmosfeer en op het klimaat hier op aarde. En deze impact op de samenstelling van de atmosfeer en op het klimaat zal dan vroeg of laat terug 'opveren' met erg nadelige gevolgen voor vele mensen op aarde. 

"Eén van de problemen die mensen hebben met klimaatverandering, is dat het slachtofferloos misdrijf is('/was')... niemand in het bijzonder, wordt schade aangedaan door kleine wijzigingen van de gemiddelde temperatuur op aarde. Maar het zijn de gevolgen van deze kleine wijzigingen van het klimaat die mensen schade aandoet

Geschreven door Emile Glorieux, bronnen [scientificamerican] & [nature]

Geen opmerkingen:

Een reactie posten

Klik rechts onder het commentaar-kader op "Aanmelden via e-mail" indien u via mail op de hoogte wilt blijven van de nieuwe reacties op deze post.